บ้านเลขที่ 229 ถนนถวายเป็นบ้านไม้ชั้นเดียวสีขาวสง่าสวยงาม อายุกว่า 100 ปี ตัวบ้านยื่นไปในแม่น้ำ หันหน้าสู่แม่น้ำท่าจีน ตีไม้ฝาแบบผสม ส่วนล่างของบ้านตีไม้ฝาเรียงกันในแนวนอนแบบซ้อนเกล็ด ส่วนบนของบ้านบางส่วนตีไม้ฝาเรียงตามแนวตั้งแบบซ้อนสลับประดับบ้านด้วยไม้ฉลุลวดลายแบบเรือนขนมปังขิง บริเวณบ้านบางส่วนมีประตูเฟี้ยมแบบบานเกล็ดหลายบานต่อกันเป็นแนวยาว เหนือบานเฟี้ยมเป็นช่องลมฉลุลวดลาย หน้าจั่วมีลวดลายประดับมีบานเกล็ดระบายอากาศอยู่ในรูปวงกลมใหญ่ที่อยู่กลางหน้าจั่ว เป็นบ้านของตระกูลลือประเสริฐ โดยได้ซื้อบ้านหลังนี้และย้ายมาจากคลองสานเมื่อ พ.ศ. 2507 เล่ากันว่าเป็นบ้านที่รัชกาลที่5 ทรงปลูกให้แก่เจ้าของบ้านเดิมปัจจุบันได้ยกบ้านหลังนี้ให้แก่มูลนิธิชำนาญ-ยิ้ม ลือประเสริฐ หมายเหตุ : เปิดให้ชมแค่ด้านนอก
บ้านเลขที่ 354 ถนนถวาย เป็นเรือนไม้ชั้นเดียวขนาดใหญ่ อายุกว่า 100 ปี หันหน้าสู่แม่น้ำท่าจีน หลังคาทำเป็นจั่วคู่และมีจั่วแบบสมัยใหม่ ส่วนชานนอกบ้านและบริเวณข้างบ้านที่เป็นครัวเป็นการต่อเติมภายหลัง แต่เดิมเป็นเรือนของขุนสมุทรมณีรัตน์และอยู่ติดแม่น้ำ ต่อมามีดินงอกจึงได้ถมที่ดินงอกและสร้างบ้านอีกสองหลังบริเวณนั้น รูปแบบของเรือนไม้นั้น ผนังตีไม้ฝาซ้อน ด้านหน้าบ้านเป็นประตูบานเฟี้ยมแบบลูกฟักที่มีลายสลักพันธุ์พฤกษา ซึ่งเป็นลวดลายเช่นเดียวกันกับช่องลมเหนือบานเฟี้ยม ภายในเรือนเดิมมีการแบ่งห้องเป็นสองฝั่ง มีป้ายอักษรจีนซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นป้ายชื่อร้านค้าในสมัยก่อน ส่วนด้านหลังบ้านและด้านข้างที่ต่อยื่นออกไปคือบริเวณที่เป็นครัวและห้องอาหารนั้นผนังตีไม้ฝาแบบสลับ
บ้านเลขที่ 212 อยู่ในซอยโรงเจเช็งเฮียงตั๊ว เป็นเรือนไทยชั้นเดียวทำด้วยไม้สักทั้งหลัง อายุกว่า 80 ปี มีรูปแบบแปลกตากว่าเรือนพื้นถิ่นหลังอื่น ๆ ในชุมชนท่าฉลอมที่มักเป็นเรือนไม้แบบที่นิยมในชุมชนชาวจีน เรือนไม้แบ่งออกเป็นสองตอนได้แก่ ตัวเรือนไทยหลักที่มียอดเป็นจั่วสองจั่วซึ่งเป็นจั่วแหลมแบบเรือนไทย และตัวเรือนต่อยื่นออกมาทางด้านทิศเหนือซึ่งมีหน้าจั่วสามเหลี่ยมแบบสมัยใหม่กว่าจึงน่าจะเป็นเรือนที่มีอายุน้อยกว่าเรือนหลัก ลักษณะรูปแบบของเรือนไทยหลังนี้ เป็นเรือนฝาปะกน ใต้บานหน้าต่างไม้มีการทำช่องลูกฟักประดับ และมีการทำนอกชานยื่นออกมาทางทิศใต้ เป็นนอกชานมีหลังคาที่ได้รับอิทธิพลจากเรือนขนมปังขิงแบบตะวันตก คือที่ยอดจั่วมีการประดับไม้ฉลุและยังเห็นการใช้กระเบื้องว่าวมุงหลังคาบางส่วน โดยชานหน้าเรือนมีระเบียงไม้ล้อมรอบ มีการตีไม้เป็นช่องรูปเรขาคณิตซึ่งเป็นรูปแบบที่ไม่ค่อยพบในเรือนไทย
ตั้งอยู่ริมถนนถวายใกล้กับสี่แยกตลาดสดเทศบาล เป็นตึกแถวสองชั้น อายุกว่า 50 ปี ตัวตึกมีดาดฟ้า ไม่มีส่วนที่เป็นหลังคามุงกระเบื้อง มีกันสาดคอนกรีตยื่นออกมาเหนือหน้าต่างบริเวณชั้นสอง ซึ่งนับเป็นตึกแถวชุดแรก ๆ ที่สร้างขึ้นที่ท่าฉลอม ในอดีตบริเวณนี้เคยเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจของท่าฉลอม มีทั้งโรงหนัง โรงฝิ่น สถานีตำรวจ และคลินิก เป็นต้น แต่ต่อมาเกิดไฟไหม้ครั้งใหญ่เมื่อ พ.ศ. 2500 จึงสร้างบ้านเรือนบริเวณนี้ขึ้นมาใหม่เป็นตึกแทนของเดิมที่เป็นไม้ซึ่งถูกไฟไหม้ไป ตึกแถวบางหลังมีจารึกข้อความอยู่เหนือกันสาด เช่นจารึกว่า “ตลาดเทศบาล และปี พ.ศ. 2503” “1958 (ซึ่งคงเป็น ค.ศ. 1958 ที่ตรงกับ พ.ศ. 2501) และ “มีอำพล (โดยเป็นตึกของตระกูลมีอัมพลซึ่งเป็นตระกูลเก่าแก่ตระกูลหนึ่งในท่าฉลอม)” หมายเหตุ : เปิดให้ชมแค่ด้านนอก
บ้านเลขที่ 678 ถนนถวาย เป็นบ้านไม้สองชั้นสีเขียว สวยงามโดดเด่นน่าชม อายุกว่า 90 ปี หันหน้าหาถนน อยู่ฝั่งที่ไม่ติดกับแม่น้ำท่าจีน เป็นบ้านไม้สักทองทั้งหลัง เดิมเป็นบ้านไม้เรือนไทย แบบยกใต้ถุนสูง สร้างเมื่อ พ.ศ. 2465 ในสมัยรัชกาลที่ 6 ต่อมาได้บูรณะใหม่ให้เป็นบ้านสองชั้นดังที่เห็นในปัจจุบัน มีลักษณะเป็นเรือนไทยประยุกต์ประดับด้วยไม้ฉลุลวดลายแบบเรือนขนมปังขิง ส่วนหลังคาทรงมนิลา มุงด้วยกระเบื้องว่าว เจ้าของบ้านเดิมคือ คุณสนอง ศิลาสุวรรณ ถึงแก่กรรมแล้ว และคุณวีณา ศิลาสุวรรณ บุตรสาวคุณสนองเป็นเจ้าของบ้านคนปัจจุบัน บรรพบุรุษของคุณวีณา ศิลาสุวรรณ เคยทำงานที่พระที่นั่งวิมานเมฆ และชื่นชอบที่นั่นมาก จึงได้รับแรงบันดาลใจที่จะสร้างบ้านหลังนี้เลียนแบบพระที่นั่งวิมานเมฆ บ้านหลังนี้เป็นเรือนขนาดใหญ่มากแห่งหนึ่งของท่าฉลอมที่ยังหลงเหลืออยู่ ซึ่งสะท้อนถึงความเจริญมั่งคั่งของชุมชนท่าฉลอมในอดีต นอกจากนี้ คุณกฤษณา อโศกสิน นักเขียนนวนิยายชื่อดัง ซึ่งเป็นหลานตาของเจ้าของบ้านเดิม เคยมาพำนักอยู่และได้เขียนไว้ในนวนิยายเรื่องน้ำท่วมเมฆ จึงทำให้มีเรื่องราวที่น่าค้นหามากมายอยู่ในบ้านหลังนี้ หมายเหตุ : เปิดให้ชมแค่ด้านนอก
บ้านเลขที่ 421-422 ถนนถวาย เป็นเรือนไม้แบบล้งมุงหลังคาด้วยจาก ดูแปลกตาย้อนยุค อายุกว่า 60 ปี หันหน้าหาถนนโดยอยู่ฝั่งถนนที่ไม่ติดกับแม่น้ำท่าจีน มีหลังคาจั่วยอดแหลม ชายคาต่ำ และมีผนังเตี้ยที่ทำจากไม้ไผ่ตีเรียงกันในแนวตั้ง ไม่ทราบชื่อเจ้าของ ปัจจุบันใช้ประกอบกิจการทำกะปิและแปรูปสัตว์น้ำซึ่งเป็นกิจการของครอบครัวที่ทำต่อเนื่องกันมา (เปิดให้ชมเฉพาะด้านนอก)
บ้านเลขที่ 189 ถนนถวาย เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนสองชั้นสีเหลืองสวยงามน่าชม อายุกว่า 60 ปี หันหน้าหาถนนโดยอยู่ฝั่งถนนที่ไม่ติดกับแม่น้ำท่าจีน ตรงกลางอาคารมีมุขยื่นออกมารองรับด้วยเสาปูน หลังคามีการทำเป็นหน้าจั่วประดับด้วยป้ายชื่อโรงเรียนที่ทำจากไม้ ด้านบนป้ายชื่อประดับด้วยปูนปั้นรูปพระพรหมซึ่งเป็นตราประจำโรงเรียน โรงเรียนนี้เป็นโรงเรียนที่ก่อตั้งขึ้นโดยแยกออกจากโรงเรียนสาครวิทยา ชื่อ “ทัสนะธรรม” มาจากนามสกุลของเจ้าของโรงเรียน คือ คุณครูชื่น-คุณครูสว่างทิพย์ ทัสนะธรรม เดิมโรงเรียนนี้ตั้งอยู่ใกล้กับโรงเรียนสาครวิทยา ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2497 ได้ย้ายมา ณ ที่ตั้งในปัจจุบัน โรงเรียนนี้เป็นโรงเรียนราษฎร์แห่งแรกในจังหวัดสมุทรสาครที่ได้รับการรับรองวิทยฐานะให้เทียบเท่าโรงเรียนรัฐบาล เมื่อ พ.ศ. 2500 และได้ปิดตัวลงเมื่อปี 2532 (เปิดให้ชมเฉพาะด้านนอก)
บ้านเลขที่ 743 ถนนถวาย เป็นเรือนไม้แบบล้งมุงหลังคาด้วยจาก ดูแปลกตาย้อนยุค อายุกว่า 100 ปี หันหน้าหาถนนโดยอยู่ฝั่งถนนที่ติดกับแม่น้ำท่าจีน มีหน้าจั่วและโครงสร้างที่ใช้ไม้ไผ่เป็นขื่อคานสลับทับซ้อนกันสวยงาม เป็นล้งของคุณประกิต วงศ์ประยูร สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยก๋ง โดยทำอาชีพการประมงสืบต่อกันมา แล้วจึงค่อยเปลี่ยนมาทำการแปรรูปสัตว์น้ำ แต่ปัจจุบันได้เลิกกิจการแล้ว จึงใช้เป็นเพียงที่อยู่อาศัย (เปิดให้ชมเฉพาะด้านนอก)
บ้านเลขที่ 359 ถนนถวาย เป็นบ้านไม้ชั้นเดียวสีขาวและตัดขอบด้วยสีเขียวตั้งบนเสาสูงซึ่งดูสวยงามสะดุดตา อายุกว่า 100 ปี หันหน้าสู่แม่น้ำท่าจีน ตีไม้ฝาเรียงกันในแนวนอนแบบซ้อนเกล็ด บ้านได้รับการต่อเติมหลายครั้ง ทางเข้าบ้านมีลักษณะเป็นตรอกยาวซึ่งมีห้องให้เช่าอยู่สองฝั่ง ห้องเช่าช่วงต้นตรอกถูกไฟไหม้และรื้อถอนไป เป็นบ้านของคุณอุดม ตู้จินดา โดยมีหลวงพัฒนการภักดี (หรั่ง ตู้จินดา) ซึ่งเป็นประธานกรรมการสุขาภิบาลท่าฉลอมคนแรก เป็นปู่ทวด คุณอุดมเป็นอดีตรองอธิบดีผู้พิพากษา ศาลคดีเด็กและเยาวชนกลาง ตอนหนุ่ม ๆ ได้รับมรดกเป็นเรือประมงจากคุณพ่อ จึงได้ทำกิจการประมงที่ใช้ชื่อว่า “อุดมพานิช” ควบคู่ไปกับงานราชการประจำด้วย นอกจากนี้ คุณอุดมยังมีภรรยาเป็นชาวอังกฤษโดยแต่งงานกันเมื่อตอนที่ไปเรียนกฎหมายที่อังกฤษ จึงทำให้มีเรื่องราวที่น่าสนใจมากมายอยู่ในบ้านหลังนี้
ตั้งอยู่ในตรอกดาราศิลป์ซึ่งอยู่ริมถนนถวายฝั่งติดกับแม่น้ำท่าจีน เป็นห้องแถวให้เช่ายาวตลอดแนวตรอกทั้งสองฝั่ง ยังคงมีสภาพบรรยากาศของชุมชนห้องเช่าในอดีตที่หลายคนอาจไม่เคยสัมผัส อายุกว่า 60 ปี ส่วนใหญ่มีลักษณะเป็นห้องแถวสองชั้นครึ่งปูนครึ่งไม้ มีเพียง 9 ห้องที่เป็นห้องแถวชั้นเดียว หน้าตรอกดาราศิลป์มีตึกแถวสองชั้น โดยตึกห้องหนึ่งตรงทางเข้าตรอกเคยเปิดเป็นร้านถ่ายภาพชื่อ “ดาราศิลป์” อันเป็นที่มาของชื่อตรอกนี้ ห้องแถวในตรอกดาราศิลป์มีการสร้างเพิ่มขึ้นหลายครั้ง โดยครั้งแรกสร้างหลังเกิดไฟไหม้ครั้งใหญ่ที่ท่าฉลอมเมื่อ พ.ศ. 2500 (เปิดให้ชมเฉพาะด้านนอก)